Allah’ım, hayretimi artır!
Bana gore hayretin artmasinda cuz-i iradeye dusen rol “Bu nasil olabiliyor?” sorusunu surekli sormak.
Su satirlari okurken nasil okuyabildigimi dusununce bile hayretler icinde kaliyorken nasil olur da etrafimiz, her yanimiz yaratilis mucizeleri dolu iken insan hayret icinde kalmaz. Her bir hucrede yaklasik 20 bin protein, hepsi yerli yerinde ve zamani gelice yapiliyor yikiliyor, kimisine seker kimisine fosfat ekleniyor, sonra o hucre sinir hucresi ise elektrik kablosu gibi calisiyor, kas hucresi ise kasilma yapiyor vs.
Mesela soyle bir orneklersem:
Bu sicak havada soguk bir karpuz yemek istedim. Karpuzu keserken elim kesildi. Kanimda hazir dolasan sayilari 10 dan fazla olan pihtilasma faktorleri hepsi sira ile calisip kanayan bolgeye bir orumcek agi gibi ag kurdular, icini kan hucreleriyle iyice doldurdular ve elimdeki kanamayi durdurdular. Ayni maddeler her zaman kanimda dolasiyor ama sadece gerektigi zaman calismak uzere ayarlanmislar.
Karpuzu agzima aldim, dilimdeki binlerce tat alma hucresinde yerlesmis onbinlerce tat alma reseptorleri tatli molekulleri tanidilar, icinde olduklari hucrede onlarca belki yuzlerce farkli proteinin rol aldigi reaksiyonlar baslattilar ve beynime onun tatli karpuz oldugunu bildirdiler. Bunlari dusunup hayrette kalmamak mumkun mu?
Karpuzu yuttum mideme gitti. Orada sindirim var, ve elimi dokunamayacagim kadar zararli asiti kendi icimde tasiyorum. Kendi mide hucrelerim uretiyor bu asiti. Mide hucreleri kendileri olme pahasina yapiyorlar cunku oyle emrolunmus bu mide melekleri. Ger gun binlerce mide hucresi kendini bir anlamda feda ediyor. Yerine yeniden yapilan hucreler de ayni isi yapiyor Butun bunlari dusunup hayret etmemek mumkun degil.
Hucre yenilenmesi dedim de aklima geldi. Nasil oluyor diye dusundum. Genetik sifre DNA ozel proteinlerle paketlenmis, once o paketleri acip o yaklasik 3 milyar bazdan olusan DNA’nin bir kopyasini yapacaksin, ve bunu yaparken 50-100 protein birlikte calisacak ve hic hata yapmayacaklar. Yine de guvenlik onlemi olarak mufettis proteinler hata varmi diye kontrol edecekler. Hepsi bitince DNA yine oncekinin aynisi sekilde paketlenenecek, bu sayede mide hucresinden sinir hucresi yapma gibi bir hata da engellenecek. Diger taraftan hucre bolunmesi icin apayri bir protein grubu de kardesleri proteinlerin kopyalarini yaptilar. Bu yaklasik 15-20 bin protein demek, bunlari bazilari sonradan seker eklendi, bazisina yag eklendi, bazisina fosfat eklendi. Butun bunlar 1 santimin yuzbinde biri kadar bir alanda ve yaklasik 1-2 gun icinde tamamlandi ve hucreler bolundu artik bir hucre iki tane oldu
Bu arada karpuz sindirildi ve ince bagirsaga geldi. Bizim yasanmaz diyebilecegimiz kadar asidik bu ortamda milyonlarca bakteri bizim icin calistiriliyorlar, ve besinler ince bagirsaktan emildi. O bagirsak bakterileri olmasa ben yasayamam, oyle dizayn edilmisim. Seker molekulleri emilip kandan dogruca gitti pankreasa, orada hucrelerin yuzeyindeki kapilar diyebilecegimiz yerlerden iceri girdi, ve yine binlerce proteinin ve ionlarin beraber calismasi sonucu pankreastan insulin salgilanmasini sagladilar ki butun vucut hucreleri bu sekerden faydalansin. Bu insulin vucuda dagildi ve her hucrede kendi ozel kapisini buldu ve kilidini acti ki o hucreler de sekerden faydalansin.
Tabi bunlarin yaninda butun hucrelerin ihtiyaci olan oksijen bir taraftan her yere dagitiliyor ve zararli maddeler de karacigerde ve bobrekte filtre ediliyor. Bu koca 100 trilyonluk vucut makinasi icinde 1000 trilyonluk hizmetkar bakteri ordusuyla her an duzen icinde calistiriliyor. Butun bunlari dusunup hayret icinde kalmamak elde degil.
Kendi alanim icin soyluyorum, biz daha bir tane proteinin nasil sentezlendigini tam detaylariyla bilmekten cok uzakken, bizi yaratan bunlarin binlercesini bir anda ve ahenk icinde calistiriyor. Ben de bunlari dusunurken Allahuekber, elhamdulillah dedim. Bunlari dusunebildigim surece hayretim ve heyecanim artiyor. Biraz teknik kacti ise kusuruma bakmayin, basit yazmaya calistim ama bu kadar oldu.
İlhan abiye ne kadar teşekkür etsek az. Allah razı olsun, diyorum. Makale hiç de teknik kaçmamış. Bir ilköğretimde okuyan öğrencinin rahatlıkla anlayabileceği düzeyde yazmışsınız. Sizden ricam, böyle düşünce ürünü yazılarınızın devamını bekliyoruz. SELAMLAR…
Allah razi olsun, teveccuhunuzilhan
Bazen vücuduma tıp penceresinden bakınca hadsiz faaliyetin arkasında , akıllara hayret veren efali hakimane ve Rabbani isimler hissediliyor. “Dema gaflet zeval buldu , Nur-u hak ayan gördüm ” hakikatı. Yazıda Nur-u hakkı gösteren , miftahı kenz olan güzel manalar var , tebrikler ve teşekkürler …