İyilik, Kötülük ve Sevap Kazanmak

Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem), Allah-u Teâlâ’dan şöyle rivayet etmiştir:

“Hiç şüphesiz ki Allah, iyiliklerle kötülükleri yazmış, sonra da bunları açıklamıştır. Bu sebeple her kim, bir iyilik yapmaya niyetlenir de onu yapmazsa, Allah kendi katından ona bir tam sevap yazar. Eğer iyiliği yapmaya niyet eder de yaparsa, Allah kendi katından ona ondan yedi yüz katına kadar, hatta kat kat sevap yazar. Kim bir kötülük yapmaya niyet eder de onu yapmazsa, Allah kendi katından ona bir sevap yazar. Eğer o kötülüğü yapmaya niyet eder de yaparsa, Allah ona sadece bir günah yazar.” Buhari 6010, Müslim 187

Yukarıdaki hadisi iyilik yapmaya niyetlenip de yapmayana bir kese altın, yapana bir çok kese altın verir diye anlamaya gerek yok.

Malum bir insan muhtaç bir kişiye sadaka verdiği zaman bunu Allah adına, kendisine verilen malın emanet olduğunu bilerek, kendisindeki yardım etme duygusunun kendisinden gelmediğini, Cenab-ı Hak tarafından ona verildiğini, verilen sadakayı da kendisini de yoksulu da her an yaratanın Allah olduğu ve kendisinin Allah’ın merhametinin o muhtaç insana ulaşmasında bir aracı, bir ayna olduğu bilinci içerisinde o sadakaya sahiplenmeden vermelidir. Bu şekilde Allah adına verilmeyen sadakanın ya da Allah adına yapılmayan yardımın hiç bir anlamı ve değeri yoktur.

İyilik, bu verme işleminin Allah adına olması, kazanılan sevap da bu işlem sonucunda insanın marifetullahının artarak Allah’a yaklaşmasıdır.

Bu arka plan ile hadis okursak şöyle bir mesaj ortaya çıkıyor:

“Her kim, bir iyilik yapmaya niyetlenir de onu yapmazsa, Allah kendi katından ona bir tam sevap yazar.” Çünkü insanın bu (Allah adına) yardım yapma niyeti, o yardımı yapamasa bile yukarıda bahsi geçen süreci (yani o özellikleri Allah’a vererek marifetullahda mesafe katetme) yaşamasına sebep oluyor.

Peki neden “Eğer iyiliği yapmaya niyet eder de yaparsa, Allah kendi katından ona ondan yedi yüz katına kadar, hatta kat kat sevap yazar.” Yani yardım gerçekleştiği zaman neden daha fazla sevap yazılıyor? Çünkü insan yardım yapamasa bile, o marifetullah sürecini yaşıyor olsa bile yardım işini (Allah adına) gerçekleştirdiği zaman yardıma niyet edip ama yapamadığı duruma göre  Esma-i İlahiyenin çok daha farklı tecellilerine muhatap oluyor ve marifetullahda daha fazla ilerleme fırsatı (kat kat sevap) buluyor. Mesela muhtaç insandaki minnet ve teşekkür halini gözlemleyip Cenab-ı Hakkın kullarına olan merhametini kalben hissediyor, Allah’ın rezzakiyetini aynel yakin müşahede ediyor ve hakeza.

“Kim bir kötülük yapmaya niyet eder de onu yapmazsa, Allah kendi katından ona bir sevap yazar.” kısmı da yukarıdaki açıklamalar bağlamında anlaşılabilir. Kötülüğe niyet ediyor insan ama Allah’ın azametini düşünüp, kendi acizliğini, fakirliğini düşünüp, kendisine verilen özelliklerin emanet olduğunu hatırlayıp bu emanete hıyanet etmemesi de yine marifetullah da bir mesafe katetmesine sebep oluyor. Sevap bu. İnsanın bu hali Cenab-ı Hak tarafından tasvip ediliyor, bu kulun kalbinde iman yaratılıyor, Allah kendisine yaklaştırıyor bu kulu.